पुण्यात ‘व्हाय भारत मॅटर्स: तरुणांसाठी संधी आणि जागतिक परिस्थितीमध्ये सहभाग’ या कार्यक्रमात शुक्रवारी तरुणांशी साधला संवाद
पुणे: दहशतवाद्यांना असे वाटू नये की ते सीमेपलीकडे असल्याने त्यांना कोणी हात लावू शकत नाही. दहशतवादी कोणत्याही नियम पाळत नाहीत. दहशतवाद्यांना प्रत्युत्तर देण्यासाठी कोणतेही नियम असू शकत नाहीत,” असे ते म्हणाले. परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर यांनी म्हटले आहे की भारत सीमेपलीकडून होणाऱ्या दहशतवादाच्या कोणत्याही कृत्याला प्रत्युत्तर देण्यासाठी वचनबद्ध आहे आणि असे ठामपणे सांगितले की दहशतवादी नियमांनुसार खेळत नसल्यामुळे त्यांना देशाच्या उत्तरात कोणतेही नियम असू शकत नाहीत. 2008 मधील 26/11 च्या मुंबई दहशतवादी हल्ल्याला दिलेल्या प्रतिसादाबद्दल संयुक्त पुरोगामी आघाडीवर (यूपीए) हल्ला करताना ते म्हणाले की, सरकारी पातळीवर बराच विचारविनिमय करूनही त्या वेळी काहीही निष्पन्न झाले नाही कारण असे वाटले होते की त्याची किंमत किती आहे. पाकिस्तानवर हल्ला करणे हे त्याच्यावर हल्ला न करण्यापेक्षा जास्त होते.
पुण्यात ‘व्हाय भारत मॅटर्स: तरुणांसाठी संधी आणि जागतिक परिस्थितीमध्ये सहभाग’ या कार्यक्रमात शुक्रवारी तरुणांशी संवाद साधताना त्यांनी विचारले की, आताही असाच हल्ला झाला आणि त्यावर कोणी प्रतिक्रिया दिली नाही, तर पुढचे असे हल्ले कसे होऊ शकतात? प्रतिबंधित श्री. जयशंकर म्हणाले की, देशाच्या परराष्ट्र धोरणात 2014 पासून बदल झाला आहे आणि दहशतवादाला तोंड देण्याची पद्धत आहे. ज्या देशांसोबत संबंध राखणे भारताला आव्हानात्मक वाटते त्या देशांबद्दल विचारले असता, श्री जयशंकर म्हणाले की, भारताने काही देशांशी संबंध ठेवायचे की नाही असा प्रश्न केला पाहिजे. “ठीक आहे, एक आपल्या शेजारी आहे. आपण खरे सांगू या, एक देश जो खूप कठीण आहे तो पाकिस्तान आहे आणि त्यासाठी आपण फक्त आत्मपरीक्षण केले पाहिजे का. याचे एक कारण आपण आहोत,” तो म्हणाला. ते पुढे म्हणाले की, पाकिस्तान दहशतवादात गुंतत असल्याचे भारताने सुरुवातीपासूनच स्पष्ट केले असते, जे भारताने कोणत्याही परिस्थितीत सहन करू नये, तर देशाचे धोरण खूप वेगळे असते. 2014 मध्ये मोदीजी आले. पण ही समस्या (दहशतवाद) 2014 मध्ये सुरू झाली नाही. त्याची सुरुवात मुंबई हल्ल्याने झाली नाही. हे 1947 मध्ये झाले. 1947 मध्ये काश्मीरमध्ये पहिले लोक (आक्रमक) आले, त्यांनी काश्मीरवर हल्ला केला. ते खेडे आणि शहरे जाळून टाकत होते जागा,” श्री जयशंकर म्हणाले. ते म्हणाले, “भारतीय सैन्य कारवाई करत असताना, आम्ही मध्येच थांबलो आणि UN मध्ये गेलो, तो हल्ला दहशतवादाऐवजी आदिवासी आक्रमकांनी केला होता, जणू तो कायदेशीर शक्ती आहे,” असे ते म्हणाले. ते पुढे म्हणाले की 1965 च्या भारत-पाक युद्धात पाकिस्तानने सर्वप्रथम घुसखोरांना तोडफोड करण्यासाठी पाठवले.
“आम्ही दहशतवादाबाबत आमच्या मनात अगदी स्पष्ट असायला हवे; कोणत्याही परिस्थितीत कोणत्याही शेजारी किंवा दहशतवादाचा वापर करून तुम्हाला वाटाघाटीच्या टेबलावर बसण्यास भाग पाडणाऱ्या कोणाकडूनही दहशतवाद स्वीकारार्ह नाही. हे कधीही मान्य केले जाऊ नये,” असे ते म्हणाले. त्यांनी नमूद केले की कधीकधी त्यांना भारताच्या परराष्ट्र धोरणातील सातत्य बद्दल विचारले जाते आणि ते स्पष्टपणे उत्तर देतात की 50 टक्के सातत्य आणि 50 टक्के बदल आहे. “एक बदल दहशतवादाच्या संदर्भात आहे. २६/११ च्या मुंबई हल्ल्यानंतर, देशात असा एकही माणूस नव्हता ज्याला आपण या हल्ल्याला प्रतिसाद देऊ नये असे वाटले. देशातील प्रत्येकाला ते वाटले. त्यावेळचा लेखाजोखा आहे. NSA ने लिहिलं होतं की या मंत्र्याने बघितलं, खूप विश्लेषण झालं आणि मग ठरवलं की पाकिस्तानवर हल्ला करायचा नाही विचारविनिमय करून काहीही निष्पन्न झाले नाही,” तो म्हणाला. मुंबईसारखं काही घडलं आणि तुम्ही त्यावर प्रतिक्रिया देत नसाल, तर पुढचं घडण्यापासून तुम्ही कसं रोखू शकता, असं त्यांनी आवर्जून सांगितलं. ते म्हणाले, “त्यांनी (दहशतवाद्यांना) असे वाटू नये की ते सीमेपलीकडे असल्याने त्यांना कोणी हात लावू शकत नाही. दहशतवादी कोणत्याही नियमाने खेळत नाहीत. दहशतवाद्यांना प्रत्युत्तर देण्यासाठी कोणतेही नियम असू शकत नाहीत,” असे ते म्हणाले.
