फेब्रुवारी हा व्हॅलेंटाईन डेशी संबंधित महिना आहे, जो प्रेमळ नातेसंबंधांचे स्मरण करणारा दिवस आहे. व्याख्येनुसार प्रेमळ संबंध नेहमीच रोमँटिक नसतात. प्रौढ म्हणून आपले व्यवस्थापन आणि समतोल राखण्यासाठी अनेक नातेसंबंध असतात. मग ते आपले नातेवाईक, शेजारी, मित्र, सहकारी, व्यावसायिक सहकारी आणि अगदी आपल्या मुलांशी असोत. ताणलेली नाती सहसा अवघड असतात आणि बहुतेक भाग अप्रिय असतात. खासकरून जर ते अशा लोकांशी असतील ज्यांच्याशी आपण आपल्या जागरणाच्या दिवसांत संवाद साधतो. मास्टर चोआ कोक सुईच्या शिकवणीला अद्वितीय बनवणारी गोष्ट म्हणजे संपूर्ण मास्टर चोआ कोक सुईची प्राणिक हीलिंग आणि अर्हटिक योग प्रणाली एकत्रितपणे जीवनातील अनेक समस्यांना उत्तरे देतात, नातेसंबंधांसह. नातेसंबंधांवर प्रभाव टाकणाऱया तत्त्वांसह एखाद्या नातेसंबंधाची शरीररचना समजून घेतली, तर आपण इतर लोकांशी असलेले आपले नातेसंबंध वाढवण्यासाठी आणि सुसंवाद साधण्यासाठी चांगल्या स्थितीत असू.
नात्याची शरीररचना- नाती अनेक प्रकारची असतात. असे शारीरिक संबंध आहेत ज्यात स्पर्श, आलिंगन आणि जवळीक यासह शारीरिक परस्परसंवाद आणि संपर्काचा घटक असतो. भावनिक नाती असतात ज्यात प्रेमळपणा, गोडपणा, दयाळूपणा, सहवास, समोरच्या व्यक्तीच्या गरजांप्रती संवेदनशीलता आणि एकमेकांना मदत केली जाते. विचार, दृष्टीकोन सामायिक करणे आणि कंटाळवाणे न होता खोल संभाषण करण्याची क्षमता यांच्याशी संबंधित मानसिक संबंध आहेत. मग आर्थिक संबंध आहेत जे आमच्याबरोबर काम करणाऱया लोकांशी असतात जसे की कर्मचारी, भागीदार आणि पुरवठादार. शेवटी, असे आध्यात्मिक संबंध आहेत जे या सर्वांच्या पलीकडे जातात आणि बिनशर्त प्रेमाच्या क्षेत्रात येतात.
मग असे का होते की आपल्यात कधीकधी वेदनादायक संबंध असतात? हे समजून घेण्याचा एक मार्ग म्हणजे एक साधा प्रयोग. आपले हात एकत्र ठेवा आणि जोमाने घासून घ्या. तुमच्या लक्षात येईल की, तुमचे हात कदाचित उबदार वाटत आहेत. हे घर्षणामुळे होते. आपण सहसा ज्यांच्याशी संवाद साधतो त्यांच्याशी संबंधांमध्ये घर्षण अनुभवतो. कधी लक्षात आले आहे की ज्या लोकांशी आपण कधीतरी भेटतो त्यांच्याशी आपण अनेकदा वाद घालत नाही? बहुतेक मतभेद सहसा अशा लोकांशी होतात ज्यांच्याशी आपण वारंवार संपर्कात येतो जसे की कुटुंबातील सदस्य, नातेवाईक आणि कार्यालयातील सहकारी.
शिवाय, सर्व नातेसंबंधांमध्ये एक लपलेली गतिशीलता असते. ही लपलेली गतिशील ऊर्जा आहे. आपण उर्जेच्या महासागरात जगत आहोत. ऊर्जा सर्वव्यापी आहे आणि ती आपल्या जीवनाच्या प्रत्येक पैलूवर परिणाम करते. आपल्या नातेसंबंधांसह तुम्ही कधी असे पाहिले आहे का की काही लोक असे आहेत जे तुम्हाला भेटल्यावर सकारात्मक आणि छान वाटतात? तुम्ही हे देखील लक्षात घेतले आहे की काही लोक तुम्हाला कमी आणि अस्वस्थ वाटत आहेत? असे घडण्याचे कारण म्हणजे सर्व संबंध शेवटी उर्जेच्या देवाणघेवाणीवर आधारित असतात. शब्द, विचार आणि भावनांमध्येही ऊर्जा असते. त्यामुळे एखाद्या व्यक्तीबद्दल तुम्ही जे काही बोलता, विचार करता किंवा अनुभवता, त्याचा परिणाम दुसऱया व्यक्तीवर (आणि म्हणूनच दुसऱया व्यक्तीशी असलेल्या नातेसंबंधावर) होण्याची प्रवृत्ती असते.
तणावपूर्ण संबंध कशामुळे होतात?- मास्टर चोआने शिकवलेल्या उर्जेच्या सर्वात मूलभूत नियमांपैकी एक म्हणजे ‘गुणवत्तेची ऊर्जा जशी दर्जेदार ऊर्जा आकर्षित करते.’ या नियमाचा व्यावहारिक उपयोग असा आहे की ज्यांच्याकडे तुमच्यासारखीच ऊर्जा आहे अशा लोकांकडे तुम्ही आकर्षित व्हाल. उदाहरणार्थ, तुम्ही गोल्फर असल्यास, तुमचे बरेच मित्रही गोल्फर असतील. जर तुम्हाला मद्यपान आवडत असेल तर तुम्हाला असे मित्र देखील असतील ज्यांना मद्यपान आवडते. जर तुम्ही अध्यात्माकडे आकर्षित असाल, तर तुम्हाला असे अनेक मित्र असतील की ज्यांना आध्यात्मिक तहान किंवा आध्यात्मिक तळमळदेखील वाटत असेल. जर तुम्ही कामाच्या ठिकाणी खूप उत्पादक आणि कार्यक्षम असाल, तर तुम्हाला कदाचित इतर लोक देखील आवडतील जे उत्पादक आणि कार्यक्षम आहेत. शेवटी, विरोधक आकर्षित करत नाहीत पण ते गुणांसारखे आहे जे आकर्षित करतात.
मग नातेसंबंध ताणले जाण्याचे किंवा तणावपूर्ण होण्याचे कारण काय?
मास्टर चोआने शिकवल्याप्रमाणे, दर्जेदार ऊर्जा आकर्षित करते. त्याचप्रमाणे, ‘प्रेमळ-दया प्रेमळ-दया आकर्षित करते. राग आणि द्वेष क्रोध तसेच द्वेष आकर्षित करते.’ जिव्हाळय़ाच्या नात्यातील प्रेमळ जोडप्याची ऊर्जा सुसंवादीपणे मिसळते, ज्यामुळे प्रेम आणि चांगल्या भावना त्यांच्यात सहज आणि मुक्तपणे वाहू शकतात. याउलट, जेव्हा जोडपे खराब नातेसंबंधात असतात, वाद घालतात आणि भांडतात तेव्हा ऊर्जा क्षेत्रे मिसळत नाहीत आणि प्रवाहित होत नाहीत. ते प्रत्यक्षात संघर्ष करतात आणि दूर करतात, ते आणखी वेदनादायक घर्षण म्हणून प्रकट होतात.
मास्टर चोआच्या मते, विवाह तुटण्याचे एक प्रमुख कारण म्हणजे एक किंवा दोन्ही पक्ष एकमेकांना ‘मानसिक कचरापेटी’ म्हणून वापरतात. याचा अर्थ असा की जर एखाद्याला अत्यंत तणावपूर्ण दिवस वाटत असेल किंवा तिसऱया व्यक्तीकडून भावनिक दुखापत झाली असेल तर, घरी परतल्यावर जाणीवपूर्वक किंवा नकळतपणे तणाव आणि भावनिक कचरा समोरच्या व्यक्तीवर टाकणे किंवा सोडणे ही सामान्य पद्धत आहे. याचा परिणाम सामान्यतः शब्दांची गरमागरम देवाणघेवाण आणि काही प्रकरणांमध्ये शारीरिक हिंसा. याचा परिणाम शेवटी वैवाहिक जीवनात बिघाड होतो. या संकल्पनेचे सखोल आकलन आपल्याला नातेसंबंधात काय चूक आहे हे ओळखण्यास सक्षम करते आणि नातेसंबंध बरे करण्यासाठी आणि सुसंवाद साधण्यासाठी काय केले जाऊ शकते यावर एक दृष्टीकोन मिळवणे अधिक महत्त्वाचे आहे. प्राणिक हीलिंगही पूरक उपचार पद्धती फक्त शारीरिक, मानसिक, आर्थिकच नव्हे तर नातेसंबंधातील समस्यांवर देखील परिणामकारक काम करते. याच्या वेगवेगळय़ा टेक्नीक्स वापरून तुम्ही तुमच्या नातेसंबंधातील समस्या दूर करू शकता.
शाब्दीक वाद टाळून आपले नातेसंबंध सुव्यवस्थित करण्याचा प्राणिक हीलिंग हा सोपा मार्ग आहे.
प्राणिक हीलिंग या उपचारपद्धतीद्वारे नेमकं कसे आपण आपले नातेसंबंध अधिक घट्ट आणि तणावमुक्त करू शकता यावर पुढील लेखात तपशीलवार माहिती घेऊ.
-आज्ञा कोयंडे
